De passie waarmee de modernistische architecten Antoni Gaudí en Lluís Domènech i Montaner te werk gingen, openbaart zich op even indrukwekkende wijze bij het kolossale kerkgebouw van Gaudí, als bij het ziekenhuis van Domènech i Montaner. Het laatste gebouw wordt met zijn paviljoens nu voor tentoonstellingen en evenementen gebruikt. Beide imposante bouwwerken staan op de UNESCO Werelderfgoedlijst en liggen dicht bij elkaar. Bereid je voor op een duizelingwekkende hoeveelheid vormen en kleuren. Jarenlang dacht ik: ‘Jemig, wat een heisa om een kerk!’ Maar bij het betreden van de Sagrada Família ervaar ik nu, hoe ook volwassenen door een kinderlijke verwondering worden gegrepen.
De Sagrada Família, het kolossale kerkgebouw van Gaudí
De Sagrada Família , waarvan de bouw in 1882 is begonnen, was het levenswerk van Antonio Gaudí (1852-1926). Het moet bij zijn honderdste sterfdag in 2026 zijn voltooid. Daarvoor heeft men per jaar zo’n 25 miljoen euro nodig, afkomstig uit donaties en entreegelden. ‘De Onvoltooide’ is met meer dan 3 miljoen bezoekers per jaar de meestbezochte bezienswaardigheid van Barcelona. Voor Gaudí, die de bouwopdracht in 1883 als 31-jarige ontving, moest het de bekroning van zijn levenswerk worden. Zijn ongelukkige dood in 1926 betekende in eerste instantie een abrupt einde van de werkzaamheden. Van de vier façades, die het leven van Jezus in beeldhouwwerken tonen, was alleen de oostelijke zijde (de geboorte van Christus) gereed. Het graf van Antoni Gaudí bevindt zich in de crypte.
De Burgeroorlog en de Tweede Wereldoorlog dwongen tot 1952 tot een bouwstop. De torens van de westgevel en de façade zelf (façade van het lijden en de dood van Christus) werden in 1976 gebouwd. De Spaanse beeldhouwer en schilder Josep Maria Subirachs heeft deze passiefaçade met zijn ruwe contouren in bijna twintig jaar arbeid geschapen. Hij heeft hiermee een duidelijk contrast met Gaudís vormentaal neergezet. De in 2014 op 87-jarige leeftijd overleden Subirachs geldt als een van de belangrijkste hedendaagse Spaanse beeldhouwers.
Om welke dimensies het gaat, wordt pas duidelijk wanneer je mensen ziet werken aan de kerk.
Sinds de jaren 80 versnellen de aanzienlijke opbrengsten van het toerisme de bouw behoorlijk. In de zomer van 2016 was gereed: acht van de 18 geplande torens, twee façades en de binnenruimte. Nadat in 2010 het dak op de kerk was geplaatst, kwam paus Benedictus XVI om de Sagrada Família met een dienst in te wijden. Het interieur van de kerk is licht, de zuilen dragen een lichtovergoten gewelf, dat een palmenbos symboliseert en bijdraagt aan de sprookjesachtige sfeer. Om een begrijpelijke indruk te geven van de dimensies: in de ruimte passen 8000 mensen en op de balkons vinden koren met tot wel 1500 zangers een plaats. De boven alles uitrijzende Christustoren moet 172,5 m worden. Dit zou hem de hoogste kerktoren ter wereld maken, maar tegelijk – naar Gaudí’s wens – de hoogte van Barcelona’s stadsberg Montjuïc (180 m) niet overstijgen. Vanwege de 9000 bezoekers per dag raad ik onlinetickets aan, om je de urenlange wachtrij te besparen. Wil je na het bezoek aan de Sagrada Família verderreizen met de Bus Turístic? Mijn tip: ontwijk de lange wachtrijen met een wandeling door de wijk naar de Passeig de Sant Joan. Aan het bovenste eind van deze mini-Ramblas vind je de volgende halte van de Bus Turístic – en heel wat minder reizigers.
Van kerk tot kunst: het art-nouveaucomplex Sant Pau
Vanaf de Sagrada Família brengt de mooie flaneerstraat Avinguda de Gaudí je langs leuke cafés naar nog een indrukwekkend voorbeeld van modernistische bouwkunst: het voormalige Hospital Sant Pau, tegenwoordig bekend als Sant Pau Recinte Modernista . Je bereikt dit in een klein park gelegen ensemble na slechts een kwartiertje wandelen en zult veel plezier beleven aan hetgeen Lluís Domènech i Montaner tussen 1905 en 1930 heeft geschapen. Tot 2009 was het nog een kliniek, maar
sinds die verhuisd is worden er in de prachtige gebouwen tentoonstellingen en concerten georganiseerd (informatie en programma op de website). Een rondje door het voormalige ziekenhuiscomplex voelt als een wandeling door een sprookjesparadijs voor volwassenen. Zoals de bouwmeester hier zijn kleurenpalet en vormentaal uitleeft, betovert en brengt vreugde en verwondering. Hier vergeet je alles. Architectuur als therapie! Langs de Avinguda de Gaudí en bij de ingang van het Recinte Modernista wemelt het van de terrasjes. Mijn favorieten: Cafè 1902 bij de ingang van het oude ziekenhuis en Forn de Pa i Cafetería Puiggros (Av. de Gaudí, 77) vanwege de vele versgebakken lekkernijen.